Ebeveynler, çocuklarını koruyup desteklemekle yükümlüdür. Ancak bazı ebeveynler farkında olmadan ya da bilinçli olarak çocuklarına psikolojik zarar verebilecek tutumlar sergileyebilir. Psikologlar, bu tür ebeveynlerin “toksik ebeveyn” olarak tanımlandığını ve çocuklarının özgüven, bağımsızlık ve psikolojik sağlığını olumsuz etkilediğini belirtiyor. Peki, sizin ebeveynleriniz de toksik olabilir mi? İşte dikkat etmeniz gereken 10 işaret:
- Sürekli Eleştiriyorlar
Toksik ebeveynler, çocuklarını sürekli eleştirerek onların özgüvenlerini zedeler.
Ne yaparsanız yapın asla yeterli olmadığınızı hissettirebilirler.
Sürekli kıyaslama yaparak, “Bak, X senden daha başarılı” gibi sözler söyleyebilirler.
- Duygularınızı Önemsiz Görüyorlar
Üzgün, kırgın ya da sinirli olduğunuzda sizi dinlemek yerine küçümsüyorlar mı?
“Abartıyorsun”, “Saçmalama”, “Bunda üzülecek ne var?” gibi tepkiler veriyorlarsa, duygusal ihtiyaçlarınızı göz ardı ediyor olabilirler. - Manipüle Ediyorlar
Toksik ebeveynler, çocuklarını istedikleri şekilde yönlendirmek için duygusal manipülasyon yapabilir.
“Beni üzmek mi istiyorsun?”, “Beni hasta edeceksin” gibi cümlelerle sizi suçlu hissettirmeye çalışabilirler.
- Sınırlarınıza Saygı Duymuyorlar
Özel alanınıza giriyor, telefonunuzu ya da mesajlarınızı mı karıştırıyorlar?
Kararlarınıza sürekli müdahale ediyor ve “Ben senin iyiliğin için yapıyorum” diyerek sizi yönlendirmeye mi çalışıyorlar? - Sürekli Kontrol Altında Tutmaya Çalışıyorlar
Toksik ebeveynler, çocuklarının hayatına aşırı müdahale eder ve onların bağımsızlık kazanmasını engelleyebilir.
Giydiğiniz kıyafetlerden, arkadaşlarınızla olan ilişkilerinize kadar her şeye karışıyorlar mı? - Duygusal Soğukluk ve Sevgisizlik
Sevgi göstermekten kaçınıyor, sizi duygusal olarak ihmal ediyor olabilirler.
“Ben seni severim ama bunu göstermek zorunda değilim” gibi ifadeler kullanıyorlarsa, bu da duygusal toksisiteye işarettir. - Sürekli Kendi Mağduriyetlerinden Bahsediyorlar
Sizin duygularınızı değil, kendi sıkıntılarını ön planda tutarlar.
“Ben senin için neler yaptım, sen bana bunu mu yapıyorsun?” gibi cümlelerle sizi suçlu hissettirebilirler. - Sizi Başkalarının Önünde Küçümsüyorlar
Aile içinde veya toplum içinde küçük düşürüyor, sizi başkalarına karşı mahcup duruma mı sokuyorlar?
Şaka adı altında sizi eleştiriyor ve alaycı bir tavır sergiliyor olabilirler. - Sürekli Size Borçlu Hissettiriyorlar
“Biz senin için fedakarlık yaptık, sen de karşılığını vermelisin” diyerek sizden sürekli bir şeyler bekliyor olabilirler. - Kendi Hayatınızı Yaşamanıza Engel Oluyorlar
Kendi seçimlerinizi yapmanıza izin vermiyor, bağımsızlığınızı kazanmaya çalıştığınızda suçlu hissettiriyor olabilirler.
Ne Yapabilirsiniz?
Eğer bu işaretlerden bazılarını yaşıyorsanız, ebeveynlerinizin toksik bir etkisi olabilir.
Sınır koymayı öğrenin ve hayır demekten çekinmeyin.
Kendinize ait bir alan yaratmaya çalışın ve bağımsız kararlar almaktan korkmayın.
Gerekirse bir uzmandan destek alarak bu durumla nasıl başa çıkabileceğinizi öğrenin.
Unutmayın! Sağlıklı aile ilişkisi, sevgi, saygı ve bireysel sınırların korunmasıyla mümkündür.
